Combineer artistieke en leiderschapspraktijken
voor het succes van professionals, bedrijven, organisaties en de samenleving.
Blog
Samenwerken op basis van polariteit of op basis van verbinding
15-03-2023 | Koen Snoeckx
(Geïnspireerd door een originele tekst van Julie Vandenbroucke, oprichtster van Arteconomy)
Volgens onze observatie en ervaring kunnen samenwerkingen starten vanuit twee verschillende uitgangspunten: 'verbinding' of 'polariteit'. Beide visies zijn prominent aanwezig in onze samenleving.
​
-
Samenwerken op basis van 'polariteit' betekent dat de partijen tegenover elkaar staan. Ze werken
samen vanwege het te bereiken doel en het belang van de initiatiefnemer. Het is een meer transactionele houding waarbij het onderwerp van de samenwerking voorrang heeft op de relatie tussen de partners en op de context. Alles staat in het teken van het doel en de agenda van de initiatiefnemer(s). Deze kant van het samenwerkingsspectrum is meestal dominant in professionele samenwerkingen die gericht zijn op korte termijn winst en incrementele innovaties. -
Samenwerken vanuit 'verbinding' betekent dat de initiatiefnemer partners zoekt met gedeelde doelen en interesses, of die hun interesses aan het gestelde doel kunnen koppelen. Om op die manier tot een gedeelde agenda te komen op basis van wederzijds vertrouwen. Het is een meer relationele houding waarbij het wederzijdse engagement verder gaat dan het onderwerp van de samenwerking. De ontwikkeling van de partners, de relatie, de context, het (de) te bereiken doel(en) en de agenda van de initiatiefnemer(s) groeien en veranderen, waardoor de hele samenwerking kwalitatiever wordt. In onze overtuiging zou deze kant van het samenwerkingsspectrum dominant moeten zijn in professionele relaties die gericht zijn op lange termijn duurzaamheid en meer disruptieve innovaties. Het is heel vergelijkbaar met wat gangbaar is in de context van vriendschappen, gezinnen en communities.
​
In onderstaande afbeelding worden enkele bouwstenen, kenmerken of onderdelen van beide houdingen ten aanzien van samenwerking verduidelijkt, maar deze zijn niet beperkend.
Tussen deze twee houdingen bestaat ook geen goed of fout. Elk van de posities heeft zijn relevantie, afhankelijk van de fase en de context waarin de samenwerking zich bevindt. Dat gezegd zijnde, is volgens onze ervaring en overtuiging geen impactvolle innovatie mogelijk zonder de 'verbindings-kant' van het spectrum.
Bedrijven die art thinking en artistieke praktijken willen internaliseren of een transformationele samenwerking met kunstenaars willen aangaan moeten zich bewust zijn van deze relationele cultuur en voorbereid zijn om te investeren in vertrouwen en relaties en niet alleen in eigendom en transacties.
Vier niveaus in de combinatie van kunst en economie
15-03-2023 | Koen Snoeckx
(Gebaseerd op een originele tekst van Julie Vandenbroucke, oprichtster van Arteconomy)
Om de visie en positie van Arteconomy ten opzichte van synergetische samenwerkingen met kunstenaars te begrijpen, vetrekken we van een schema van professor Lotte Darso, uit haar boek Artful Creation Learning-Tales of Arts-In-Business. Professor Lotte Darso organiseert de mogelijke plaats van kunst binnen de economie volgens vier niveaus: kunst als decor, evenement, instrument of voor transformatie.
Kunst als decor
Een bedrijf koopt bijvoorbeeld het werk van een kunstenaar en gebruikt het als verfraaiing. Deze uitingsvorm kan ofwel heel oppervlakkig zijn (bijvoorbeeld 'alleen voor het esthetische') of een diepere betekenis hebben waarbij een verband wordt gelegd tussen de sfeer, kernwaarden of ambitie van het bedrijf en de keuze voor een specifiek kunstwerk of kunstenaar.
Kunst als evenement
Een bedrijf verbindt zich op evenementniveau aan een kunstenaar. Deze interactie kan weer eerder oppervlakkig zijn (zoals het kopen van kaartjes voor een voorstelling) of kan leiden tot een verdergaand engagement zoals een artist residence in het bedrijf.
Kunst als instrument
Een bedrijf gebruikt de instrumenten, methoden en expertise van een kunstenaar om naar de eigen zakelijke context te kijken en als interventie om de bedrijfsdoelen te behalen. Voorbeelden zijn: teambuilding met bedrijfstheater, artistieke workshops rond creativiteit, theatervaardigheden voor communicatietrainingen, etc.
Kunstenaar als motor voor transformatie
Een bedrijf gaat een diepgaand strategisch, symbiotisch veranderingsproces aan met de kunstenaar en zijn denkwereld, inzichten en visie. Samen creëren ze, vanuit een ervaren en co-creatieve tussenruimte, nieuwe realiteiten rond leiderschap, bedrijfswaarden, cultuur en identiteit of vanuit een focus op innovatie in marketingtools, producten en diensten.
decor
evenement
instrument
transformatie
Vier niveaus van samenwerking met kunstenaars zoals gedefinieerd door Prof. Lotte Darso. Het uiteindelijke doel van Arteconomy is om bedrijven te motiveren en voor te bereiden om in interactie te gaan met kunstenaars op transformatieniveau.
Merk op dat op elk niveau de relatie tussen de twee partijen zich verdiept. Op het niveau van
decor en evenement is het vluchtiger, onpersoonlijker en minder impactvol voor de betrokken partijen. Bij
de diepere lagen praten we over een meer persoonlijke, duurzame en impactvolle samenwerking met toegevoegde waarde voor beide partijen. Ook het bindmiddel dat bij de transactie wordt gebruikt is bepalend. Geld is - hoewel vaak noodzakelijk – vluchtig als bindmiddel, terwijl een fysiek proces dat ratio en creativiteit verbindt met gevoelens en gedachten een dieper effect heeft.
De missie van Arteconomy is het motiveren en voorbereiden van bedrijven en organisaties om zich kunst en artistieke processen toe te eigenen vanaf het niveau van kunst als instrument en uiteindelijk in interactie te gaan met kunstenaars op het diepste niveau van transformatie. De samenwerkingen draaien dan ook vooral om de mindset en mentale ruimte van de kunstenaar en minder om het medium of de kunstwerken op zich.